“Hayata bir kez geliyorsun. Peki o hayatı nasıl yaşıyorsun?”
Bu soru UPS 747 Kaptanı Kelly Lepley’nin kendi kendine birçok kez sorduğu bir soruydu. Şimdi başka benzer sorular soruyor.
“Hepimizin bir hikâyesi var. Peki bu hikâyenin telifi kimin elinde?” diyor.
Alaska Anchorage’da yaşayan Kelly’nin hikâyesinde, fırtınada güvenli bir geçit arayan bir uçağın yaptığından daha fazla manevra, dönüş, yön değişikliği var.
Kalkış
Kelly çocukluk hayalini anlatırken “Aklımda çocukluğumdan beri tek bir şey vardı, o da kadın bir pilot olmaktı. Bunun bir kısmı olabilirdi ama diğer kısmı çok da kolay değildi.”
Kelly’nin anne ve babası onun yolculuğuna yardımcı olmak için ellerinden geleni yapmışlar. Kamyon şoförü olan babası Kuzey Michigan ile Detroit arasında 10 saatlik gidiş dönüş gece seferleri yapıyordu.
Kelly gülerek verdiği yeminleri paylaşıyor: “O zaman üç yemin etmiştim. Birincisi, geceleri asla çalışmayacaktım. (Kelly’nin UPS uçuşlarının çoğu gece) İkincisi, lisede yaşadığım kötü bir tecrübeden sonra bir daha asla kalabalık önünde konuşma yapmayacaktım. (Çok sayıda izlenen bir TED Talk’ı var ve daha birçok konuşmaya katıldı.) Üçüncüsü de, ekvatorla Kuzey Kutbu’nun ortasında, 45. paralelde yer alan Kuzey Michigan’dan daha kuzeyde yaşamayacaktım. (Şu anda Alaska’da yaşıyor.)”
Birkaç yıl sonra babası Kelly’yi kişisel pilot ehliyeti alması için Michigan Traverse City’deki yüksekokula götürdü.
Kelly gündüzleri liseye giderken, akşamları yüksekokula devam etmeye başladı. On yedi yaşına geldiğinde kişisel pilot ehliyetini aldı, 18 yaşında ticari ehliyetini aldı ve 20 yaşında uçuş dersleri vermeye başladı. Bir yıl sonra, 21 gibi genç bir yaşta ilk kez bir havayolu şirketinde uçuş mühendisi olarak çalışmaya başladı.
Kelly on yıl sonra UPS’e katıldı.
“Dışarıdan bakan biri, isteklerimi yerine getirdiğimi, hayalimi gerçekleştirdiğimi düşünebilirdi.” diyen Kelly ekliyor: “Bahçeli güzel bir evim, sevgi dolu bir karım ve iki çocuğum, bir emlak işim ve Hindistan’da 50’den fazla çocuğa hizmet veren bir yetimhanem vardı…”
Dışarıdan kusursuz görünen her şey bir sırrı saklıyordu ve Kelly 40 yaşındayken her şey bir dönüşüm dalgasıyla değişmeye başladı.
Değişim
Kelly bugün, on yıl önce açıklamanın daha zor olduğu konuyu “Bende doğuştan cinsiyet hoşnutsuzluk diye adlandırılan durum vardı.” diye açıklıyor. Araştırmacı ve bilim adamlarının bu durum söz konusu olduğunda devreye giren karmaşıklığı ve bilişsel farkları anlamaya başlamaları 90’ların ortalarına kadar mümkün olmadı.
Kelly hayatının erken bir döneminde kim olduğunu fark etmiş olsa da 70’lerde konuyla ilgili neredeyse hiç bilgi yoktu. Duruma ayak uydurmak için gerçek kimliğini baskılamak zorundaydı.
“Çocukken kimliğimi babamın cinsiyeti üstünden yansıtabilir miyim diye düşündüm. Onun gibi olabilirdim.”
Ancak bu o kadar kolay değildi. Kelly durumu kısa bir benzetmeyle açıklıyor.
“Bedenim beynimin kabul etmediği bir hormon salgılıyordu. Airbus bilgisayar sistemi ve 747’nin bilgisayar sisteminden birini alıp diğerine takarsanız, sistemler birbirini okumaz. Beyinlerimizde de erkeklik ve kadınlık devreleri bu şekilde. Beynimizde gönderilen bilgiyle reseptör olmadığında ileri gitmek bir zorluğa dönüşür.”
Kelly’nin duaları dünyanın onu gördüğü ve olmasını beklediği cinsiyete sahip olması yönünde olsa da, sonunda yaptığı araştırmalar onu bir dönüm noktasına getirdi. Doktorlardan aldığı bilgileri karısıyla paylaştı ve boşanma ve bir velayet mücadelesi başladı. Evini, birikiminin ve emeklilik yatırımlarının büyük kısmını, kilisedeki konumunu ve arkadaş bildiği birçok kişiyi kaybetti. Uzun süren velayet mücadelesinin sonunda çocuklarını da neredeyse kaybetti.
Kelly yaşadıklarını şöyle anlatıyor: “Cinsiyet değiştirmek cesur olmayan birinin yapabileceği bir şey değil. Bilgi sahibi olmayanlar buna ‘cinsiyetle ilgili kafa karışıklığı’ diyebilir ama kimse sadece kafa karışıklığı nedeniyle böyle büyük bir değişimi istemez.”
Geçmişe bakıp ileri gitmek
Kelly doğru şeyi yaptığını hep bilmekle birlikte UPS ve UPS çalışanlarının destekleri de ona güç vermiş.
“UPS her konuda inanılmaz destek oldu.” diyen Kelly cinsiyet değiştireceğini yönetici pilota söylediği günü hatırlıyor. Hiç de kolay bir iş değildi.
“Beni susturdu ve ‘Sıkıntı yapma … ben yanındayım’ dedi. Saygı duyduğum birinin bunu söylemesinin benim için ne kadar büyük anlam ifade ettiğini anlatmam mümkün değil. Dünyamın paramparça olduğu bir dönemde o bana inandı.”
O dönem Kelly’nin sigorta paketi kozmetik kısmı dışında cinsiyet değiştirme ameliyatını karşılamıyordu. Ameliyatını kendisi karşıladı. Daha sonra Kelly bu deneyimi başkalarının yararına kullanmaya başladı ve UPS yöneticilerini işlemleri destekleyen tıbbi araştırmalar hakkında bilgilendirdi. Onun çalışmaları UPS’in birkaç yıl sonra ameliyatları ve hormon tedavilerini sigorta kapsamına almasında etkili oldu.
Kelly’nin 2015 yılında düzenlediği TED Talk onun çabalarının en üst noktası oldu.